Adıyaman’da rüzgar ve değişken su seviyesinin etkisiyle sürekli yer değiştiren ve dünyada benzerine çok az rastlanan Çelikhan Yüzen Adaların kurtarılması için çalışma başlatıldı. Kıyıya vuran yüzen adalar, yüzdürülerek baraj ortasında sabitlenecek.
Adıyaman Üniversitesi’nde farklı disiplinlerde çalışan akademisyenler ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü uzmanları, 2 bin ile 3 bin yılda oluşan doğa harikası yüzen adaları kurtarmak için hazırlanan projeyi uygulamaya koydu. Adıyaman Üniversitesi ve Çelikhan Kaymakamlığı tarafından hazırlanan proje, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından onaylandı. Bakanlığın 3 milyon 600 TL finansman desteği sağladığı pojenin çalışmaları çevreye zarar vermeyecek üst düzey özel yapım malzemelerin alımı ile başladı. Çevre dostu özel karışımla üretilen beton bloklar, çelik halatlar ve zincirler alındı. Barajda su seviyesinin yükselmesiyle çalışmalar başlayacak. Yüzen adaların dünyada eşi benzeri bulunmuyor
Çelikhan Çat Barajı’nda bulunan tescilli tabiat varlığı yüzen adalar, yıllar geçtikte rüzgarın etkisi ve su seviyesinin düşmesiyle kıyıya vurdu. 20-30 yıl öncesine kadar 100 dekardan fazla olan yüzen adaların sadece 2 dekarı suda kalırken, diğerleri kıyıya vurdu. Şu an irili ufaklı yaklaşık 15 adet ada suda yüzmeye devam ediyor. Su yüzeyinde birçok bitki kalıntısının bir araya gelerek oluşturduğu yüzen adaların büyüklüğü ve sayısı bakımından dünyada eşi benzeri bulunmuyor. Büyüklüğü 50 ile 500 metrekare arasında, kalınlığı 3 ile 5 metre arasında değişen doğa harikası yüzen adalar ayrıca doğa dostu olarak biliniyor. Yüzen adaların atmosferi koruduğu belirlendi
Adaların içindeki organik karbonların atmosferdeki karbondioksitleri tuttuğu ve atmosferi koruduğu bilimsel olarak kanıtlandı. Araştırmada, 50 metre çapında, 4 metre derinliğe sahip bir ada içinde bulunan organik karbonlar sayesinde atmosferdeki 11 ton karbondioksitin hapsedildiği ve atmosferi koruduğu belirlendi. Bio çeşitlilik ve iklim değişikliği noktasında önemli bir tabiat varlığı olan yüzen adalar turizme kazandırılarak, bölgeyi de cazibe merkezi haline getirecek. Bir ilke imza atılarak kıyıya vuran yüzen adalar yüzdürülüp, baraj ortasında sabitlenecek
Adıyaman Üniversitesi Teknik Bilimler Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Akça’nın koordinatörlüğünde inşaat mühendisi, su ürünleri mühendisi, biyolog, toprak bilimci, jeolog ve çevre mühendisi olan akademisyenlerin hazırladığı proje ile kıyıya vuran adalardan ilk etapta 300 metrekaresi barajın orta kısmında, su derinliğinin en yüksek olduğu bölgeye taşınacak. Su seviyesi yükselince belirlenen adalar yüzdürülecek. Taşıma işlemi yağışların ardından su seviyesinin en yüksek olduğu mayıs ayında yapılacak. Adalar, özel malzemelerle yapılan ve doğaya zarar vermeyen beton bloklar ve çelik halatlarla rüzgarın etkisiyle kıyıya vurmasın diye sabitlenecek. Kurtarma gerçekleştikten sonra adalardaki gelişim yakından takip edilecek. Dünyada ilk defa doğal bir yüzen adayı kurtarmaya yönelik olan projenin başarılı olması halinde kıyıdaki diğer yüzen adalar da aynı yöntemle yüzdürülerek gelecek binlerce yıl ekosistem hizmetlerini sürdürmesi sağlanacak. "Başarılı olduğumuz takdirde tüm yüzen adaları Adıyaman’ımıza kazandırmayı amaçlıyoruz"
Adıyaman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Keleş, Çelikhan Kaymakamı Ali Cemal Altınöz ve Proje Koordinatörü Prof. Dr. Erhan Akça yüzen adaların bulunduğu bölgede incelemelerde bulundu. Prof. Dr. Keleş, burada gazetecilere yaptığı açıklamada, “Çelikhan’daki yüzen adalar yıllar öncesinde 100 dönüm kadar iken, şu anda 2 dönüme kadar düşmüş. Yüzen adalarımızı kaybetmenin nedeni de sulama döneminde su seviyesinin düşmesi ve yüzen adaların rüzgarın etkisiyle karaya oturmasından kaynaklanıyor. Biz bu nedenle projeyi uygulamak için tüm hazırlıklarımızı tamamladık. Sadece su seviyesinin yükselmesini bekliyoruz. Mayıs ayında baraj gölünde su seviyesi en yüksek seviyeye çıktığı için mayıs ayını bekliyoruz. Uygulayacağımız proje dünyada ilk defa uygulayacak. Bu projemizde 300 metrekare kadar adayı kurtaracağız. Dünyada ilk uygulanan bir proje olması vesilesiyle başarılı olduğumuz takdirde tüm yüzen adaları Adıyaman’ımıza kazandırmayı amaçlıyoruz. Açık hava müzesi olan Adıyaman’a yüzen adaları da kurtararak turizme kazandırmak istiyoruz. Bunun yanında bölgedeki bio çeşitliliği arttırmak, iklim değişikliği ile mücadele anlamında karbondioksitin bu yüzen adalardaki karbonlar vasıtasıyla tutunumunu arttırmak istiyoruz” dedi. "Su seviyesinin yükselmesiyle fiziki çalışmaya başlayacağız"
Çelikhan Kaymakamı Ali Cemal Altınöz ise, “Projemiz, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından destekleniyor ve finanse ediliyor. Proje kapsamında yaklaşık 3 milyon 600 bin liralık bir ödenekle projemizi uygulamaya başladık. Malzemelerimizi aldık, su seviyesinin yükselmesiyle fiziki çalışmaya başlayacağız” ifadelerini kullandı.
Proje Koordinatörü Prof. Dr. Erhan Akça, “Biz adalara fiziki bir müdahalede bulunarak yapılarını bozmak istemiyoruz. Bu nedenle adaları yüzdürerek projede belirlediğimiz alanlara götüreceğiz. Bu alana götürdükten sonra işlemlere başlayacağız. Buradaki betondan tutun da kullanılacak çelik malzemeye kadar hepsi doğaya faydalı, sağlığa zarar vermeyen ürünlerden seçildi. Zincirler ve betonlarla adalar sabitlenecek. Su seviyesinin oynamasıyla kıyıya vurması engellenecek. Bunların etrafı tellerle çevrilerek adaların sabit durması sağlanacak. Dünyada suni adalar oluşturulurken biz mevcut adaları korumak için bu projeyi hayata geçiriyoruz” şeklinde konuştu.
HABER KAYNAĞI : İHA