Endoskopik Ultrasonografi (EUS) sindirim organları tutan hastalıkların karakterize edilmesi ve sindirim kanserinin nerede yerleştiğinin, nerelere yayıldığının ya da vücutta diğer organların etkilenip etkilenmediğinin tanımlanmasında milimetrik seviyede değerlendirme imkanı sunuyor. Bursa Hayat Hastanesi’nden Uzm. Dr. Sami Evirgen, EUS’un kanser hastaları için evreleme aşamasında hayati öneme sahip olduğunu kaydetti.
Yağ dokusu, cilt kalınlığı ve bağırsaktaki gaz gibi nedenlerden dolayı yetersiz kalan birçok cihazın Endoskopik Ultrasonografi (EUS) ile kolaylıkla görüntüleme yapılabildiğini kaydeden Bursa Hayat Hastanesi’nden Uzm. Dr. Sami Evirgen, "Normal USG cihazı ile karın bölgesinden yapılan incelemelerde genelde USG cihazı ile incelenmesi planlanan sindirim organları arasında yağ dokusu, cilt kalınlığı ve bağırsaktaki gaz gibi nedenlerle net görüntü sağlanması engelleyen etmenlerle karşılaşılabilmektedir. EUS cihazı ile bu engeller saf dışı edilerek ayrıntılı görüntü elde edilebilmektedir. Ayrıca BT ve MR gibi kesitsel incelemelerde bazı durumlarda kanser evrelemesinde yetersiz kaldığı görülmüştür. Bu amaçla da böyle bir cihazın geliştirilmesi sindirim kanserlerinin tanı ve tedavisinde çığır açmıştır" dedi.
EUS’un kanser hastaları için hayati öneme sahip evreleme aşamasında önemli rol oynadığını kaydeden Uzm. Dr. Evirgen, "Yemek borusu, mediasten dediğimiz göğüs boşluğu, mide, on iki parmak bağırsağı, karaciğer, safra kesesi ve safra yolları, pankreas ve rektum kanserlerinin evrelemesinde, kanser derinliğinin değerlendirmesinde, damar ve lenf bezi tutulumlarını tespit etmede değerlidir. Çünkü kanser hastalarına öncelikli olarak hangi tedavinin (kemoterapi veya cerrahi tedavisi) verileceğine karar vermek için evreleme çok önemlidir. Ayrıca akut veya kronik pankreatit hastalığının komplikasyonu olarak ortaya çıkan karın içi dev kistlerin (psödokist) tanı ve tedavisinde veya tesadüfi olarak belirlenen pankreas kistlerinin tanısı ve takibinde kullanılmaktadır. Ayrıca mide çıkışını daraltan sindirim tümörlerinin sebep olduğu şiddetli kusma ve beslenme bozukluğunun tedavisinde mide ile bağırsak arasına metal stent takılarak darlık by-pass edilip tedavi sağlanabilmektedir" ifadelerini kullandı.
Uzm. Dr. Evirgen konuşmasına şöyle devam etti:
"Organları tutan infiltratif hastalıklar (kronik karaciğer hastalıkları tanısı için) ve değerlendirilebilen her sindirim organın kanser evrelemesi ve doku tanısı konabilmesi için kullanılır. Ayrıca sindirim sisteminde yemek borusu, mide, ince bağırsaklarda görülebilen subepitelyal lezyonlarının teşhisi ve tedavi planlamasında da kullanılmaktadır. Anestezi altında sedasyon dediğimiz derin uyutma olmadan 30 dakika ile 1 saat arası sürebilen bir işlemdir. Endoskopi ünitesinde genelde yapılmakta ve aynı gün herhangi bir komplikasyon olmazsa eve taburcu edilebilmektedir. Normal gastroskopi işlemi için gerekli olan 8 saatlik açlık yeterlidir. Mediasten lezyonları ve pankreas kistlerinin biyopsisi planlanan hastalarda işlem öncesi antibiyotik kullanımı önerilebilmektedir. Ayrıca kan sulandırıcı kullanan hastalarda biyopsi gerekli olabilir ise işlem öncesi kan sulandırıcıları ilgili branşın (kardiyoloji veya nöroloji hekimlerinin önerileriyle) kesilmesi gerekebilir."
Teşhise dair hedefler EUS yapılan biyopsi yapılmayan hastalarda genelde ciddi bir yan etki görülmediğini belirten Uzm. Dr. Evirgen, "EUS eşliğinde biyopsi yapılanlarda düşük de olsa her işlemde olduğu hayatı tehdit edici komplikasyonlar (yüzde 0.1-0.8 oranında) gelişebilmektedir. Kanama, enfeksiyon, perforasyon, karın ağrısı, özellikle pankreas biyopsisi sonrası pankreas iltihabı ve anesteziye bağlı yan etkiler en sık (yüzde 0-2.5 oranında) görülenleridir" dedi.