Muğla'nın Gökova Körfezi'nde adını Antik Mısır'ın son Helenistik kraliçesi Kleopatra'dan alan Sedir (Kleopatra) Adası, sevgilisi Romalı Komutan Antonius’un Mısır’dan gemilerle getirildiğine inanılan, 'Oolotik' adı verilen altın sarısı kumlarıyla dünyaca ünlü. Kendi kendine çoğalabilen kumunun yanı sıra kimi turkuaz kimi lacivert renge bürünen benzersiz denize sahip ada, yaz sezonunda yerli ve yabancı tatilcilerin akınına uğruyor.
Özel kumunun azalmasını önlemek amacıyla, Özel kum alanına girme yasağının uygulandığı, bir diğer adı Sedir Adası olan Kleopatra Adası, denizi ve kumu kadar, Roma Çağı'ndan kalma Cedrae Ören yeri, agora ve amfi tiyatrosuyla da ilgi çekiyor.
ADAYA DOLMUŞ MOTORLARLA GİDİLİYORMarmaris merkez ile Çamlı Mahallesi iskelesi arası 17 kilometre. Muğla Marmaris karayolundan iskele 8 kilometre. Deniz yoluyla ulaşılan adaya Marmaris’in Çamlı Köyü’nden kalkan dolmuş motorlar ile 350 liraya gidip dönülebiliyor. Her sene Euro’ya endeksli olarak tasarlanan fiyatlarda adaya giriş ücreti 13 Euro. Dövizdeki aylık artışın durgun olması nedeniyle şu anda ada girişi olarak 450 lira alınıyor. Müze kartı olanlar, 18 yaş altı ve 65 yaş üstüler ile basın kartı mensuplarının adaya giriş ücreti 250 TL. Gazi ve şehit eş yakınları ile arkeoloji okuyan öğrenciler için ücretsiz olan adaya gidiş geliş tekne ücreti ise 350 TL. Ayrıca adaya Gökova Körfezi’ndeki yerleşim alanlarından kalkan günübirlik tekne turları da birkaç saatliğine mola veriyor.
KUMLAR KORUMA ALTINA ALINDI
14 yıl önce “Gökova Bütünleşik Kıyı Projesi” kapsamında hem Muğla Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Adnan Diler ve hem de projede yer alan bilim insanlarınca önce Sedir Adası’nda kapsamlı bir inceleme yapıldı. Alınan kararla, giderek yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan ’Oolotik’ adı verilen özel kum koruma altına alındı. Karar gereği yaklaşık 60 metre uzunluk, 5 metre genişliğindeki kumsal iplerle çevrildi. Kumda yatarak güneşlenme, üzerinde yürüme ve alıp götürme gibi faaliyetler yasaklandı. Yasak, plajın girişine Türkçe ve İngilizce olarak asılan, ’Plajdan hiçbir şekilde kum alınamaz, taşınamaz. Kum alındığının tespiti halinde 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında yasal işlem uygulanacaktır’ ifadesiyle bildirildi. Koruma uygulamasıyla kumlarda büyük bir oranda çoğalma sağlandı.
ÖZEL KUMKURTARANLAR GÖREVLENDİRİLDİAdaya giriş çıkışlar tek noktadan gerçekleşiyor. Denizde serinledikten sonra karaya çıkışta vücuda yapışan kumların dökülmesi amacıyla duş almak zorunlu. Bütün bu alınan önlemlerin ardından kumların korunması için bir de dünyada bir il olana ‘Kumkurtaranlar’ görevlendirildi. Duşların bulunduğu alana kurulan platform üzerinde konuşlanan resmi kıyafetli kumkurtaranlar, koruma altına alınan kumlar üzerinde yatanları ve yasak bölgeye girenleri uyarıyor. Bu yasaklar sayesinde kumun kendi kendine çoğalma özelliğinin olması ve yasaklar sayesinde kumların çoğaldığı belirtiliyor.SEDİR VE KLEOPATRA İSİMLERİ NEREDEN GELİYOR?
Adanın ismi sedir ağacından geliyor fakat adada sedir ağacı yok. Eskiden ada “Şehiroğlu” olarak anılırken isim zamanla evrim geçirerek “Sedir” olmuş. Diğer adı Kleopatra için de rivayete göre Antik Mısır'ın son Helenistik kraliçesi Kleopatra'nın sevgilisi Romalı Komutan Antonius ile birlikte burada denize girmelerinden kaynaklanıyor.
SEDİR ADASI’NIN TARİHİTarihsel gelişimi M.Ö. 6. yüzyıldan başlayan Kedrai, Karya’nın önemli kentlerindendi. Bazı kaynaklara göre Karya kral aileleri yazlarını bu adada geçirirmiş. Ada sonraki yüzyıllarda Rodos Peria'sının (karşıyakasının) önemli kasabalarından biri oldu. M.Ö. 454- 428 yıllarında Karya Birliği’ne katılan Kedrai, ardından Attika-Delos DenizBirliği’ne girdi. Sedir Adasında yerleşim adayı ikiye ayıran isthmos’un( kıstak) doğu tarafında oluşmuş. Kentin tiyatrosu, kutsal alanları, konut, liman ve diğer pek çok önemli sivil ve dinsel yapıları, surlarla çevrili bu alanda bulunuyor. Nekropol alanı, liman ve diğer sivil yapıların bir bölümü ise adanın doğu yakasındaki ana kara da yer alır.
ADAYLA İLGİLİ ÇEŞİTLİ KAYNAK BİLGİLERİ ŞÖYLE
Sedir Adası, Sokrates'in öğrencisi olan Yunan filozof, yazar, tarihçi ve asker Ksenophon’a göre M.Ö. 405 yılında Peleponnesos Savaşında kenti ele geçiren Spartalı Komutan Lysandros, kent halkını köle tacirlerine satmış. M.Ö. 2.YY savaşlarında kent Rodosluların, M.Ö. 129 yılında da Romalıların eline geçmiş. 15.YY’da Osmanlı egemenliği altına girerken, adada yer alan kalıntıların çoğu Bizans dönemine ait eserler olduğu belirtiliyor. Adada sur duvarları, Apollon Kutsal Alanı, Büyük Bazilika, kilise ve şapel kalıntıları, iyi korunmuş 2 bin 500 kişilik tiyatro, agora, çok sayıda sarnıç ve antik liman kalıntıları bulunuyor.
KLEOPATRA PLAJI EFSANESİ
Efsaneye göre; Kleopatra ile Antonius Sezar’ın Sedir Adası’nda büyük bir aşk yaşadığına inanılır. Kendisiyle evlenmeyi kabul eden Kleopatra’ya buna karşılık hediye vermek isteyen Antonius, Kleopatra’yı götüreceği adaya Mısır’dan 60 büyük gemiyle çapları 1 milimetreden daha küçük ve her tanesi aynı büyüklükte olan kumları getirtir.
Dünyada sadece Türkiye ve Kızıldeniz’de olan bu özel kumun diğer özellikleri de ateşte yanması, sodalı suda kendiliğinden çoğalması. Karbonatlı çamurun bir çekirdek etrafında birikmesiyle oluşan kumların denize kattığı eşsiz güzellikteki renk de, Ada’nın görülmeye değer olan diğer özelliklerinden birisi.
SEDİR ADASI AÇILIŞ VE KAPANIŞ SAATLERİ
Yaz Dönemi (1 Nisan - 1 Ekim): Açılış Saati: 08:30 Kapanış Saati: 19:00
Kış Dönemi (1 Ekim - 1 Nisan): Açılış Saati: 08:30 Kapanış Saati: 17:30
Gişe Yaz / Kış Kapanış Saatleri: Yaz Dönemi: 18:30 Kış Dönemi: 17:00