Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, Türkiye'de çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesini Meclis gündemine taşıdı. Özcan, Sağlık Bakanı’nın yanıtlaması için verdiği soru önergesinde, çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesinin üçlü yükü bodurluk, zayıflık ve aşırı kilo hakkında istatistiklerin yayınlanmamasının nedenini sordu. Muğlalı vekil, ayrıca, "Dünyada 5 yaş altı yaklaşık 181 milyon çocuk şiddetli gıda yoksulluğu yaşıyor, Türkiye’deki bütün çocukların beslenme verileri acilen kamuoyu ile paylaşılmalıdır" dedi.
MECLİS'E SORU ÖNERGESİ VERDİ
Paylaşılacak verilerle uygun şekilde çözüm oluşturulacağını belirten Gizem Özcan, “Toplumsal eşitsizlikleri gidermeyi merkeze alan bir beslenme politikasının acilen hayata geçirilmesi gerekiyor. Yetersiz ve sağlıksız beslenme (malnütrisyon) önemli sağlık sorunlarına yol açıyor. Bunlar arasında zayıflık, bodurluk, obezite, kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet, bazı kanser türleri dahil bulaşıcı olmayan hastalıklar, kronik hastalıklara duyarlılık, büyüme ve gelişme geriliği, enfeksiyonlara dirençsizlik gibi rahatsızlıklar bulunuyor. Ayrıca yetersiz ve sağlıksız beslenme bebek ve çocuk ölüm hızını artıran önemli faktörlerden de biridir. Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) Beslenme, Aşırı Kilo ve Obezite (Nutrition, overweightandobesity; 2021) Raporu’nda sağlıksız beslenmenin ölüm ve engellilik açısından önde gelen risk etmenleri arasında olduğu belirtilmiş” diye konuştu.
YAŞAMIN İLK BİN GÜNÜ ÇOCUKLAR İÇİN ÇOK ÖNEMLİ
“Yaşamın ilk bin günü, çocuğun büyüme ve gelişmesinin iyileştirilmesine yönelik müdahalenin uygulanması ve izlenmesi için özellikle önemlidir” diyen Özcan sözlerini şöyle sürdürdü: “Yaşamın ilk bin gününden başlayan ve yaşam boyu devam eden beslenme yetersizliği dünya çapında hem çocuklarda hem de yetişkinlerde evrensel bir halk sağlığı sorunudur. Yetersiz ve sağlıksız beslenmenin en önemli nedeni gıda güvencesizliğidir. Gıda güvencesizliği, çocuklukta yetersiz beslenmenin ardından yaşamın ilerleyen dönemlerinde kronik hastalıkların erken yaşta başlamasıyla çifte hastalık yükü ile sonuçlanmaktadır. Hastalıklar dışında toplumdaki birçok soruna da zemin hazırlamaktadır. Beslenme yetersizliğinden kaynaklı çocukluktan yetişkinliğe geçen tüm süreçte fiziksel ve ruhsal sorunlar, erken doğumlar, ders başarısının azalması, okula gitme oranının azalması, çocuk işçiliğinin artması, çocuk yaşta evlilikler, ev içi şiddet gibi birçok sorunu tetiklemektedir.”
DÜNYADA 5 YAŞ ALTI 181 MİLYON ÇOCUK ŞİDDETLİ GIDA YOKSULLUĞU YAŞIYOR
Ekonomik yetersizlikten dolayı gıda güvencesinin sağlanamaması nedeniyle dolaylı yoldan çocuk işçiliğini ve çocuk yaşta evlilikleri arttırdığını da sözlerine ekleyen Av. Özcan, “Hanelerde gıda yetersizliği ve yoksulluk sebebiyle şiddet artıyor. Bu da birçok fiziksel ve ruhsal soruna yol açıyor. Yetersiz ve sağlıksız beslenmenin üçlü yükü bodurluk, zayıflık ve aşırı kilo çocukların hayatta kalma ve gelişme yeteneklerini tehlikeye atıyor. Birleşmiş Milletlerin 2021 yılında hazırladığı Küresel Beslenme Raporu’na göre dünya genelinde 5 yaşın altındaki 149,2 milyon çocuk bodur. 45,4 milyon çocuk zayıf ve 38,9 milyon çocuğun ise aşırı kilolu. Tüm erkek ve kadınların yüzde 40'ından fazlası 2,2 milyar insan aşırı kilolu veya obez. Dünya Sağlık Örgütü, UNICEF ve Dünya Bankasının 2023 yılında birlikte hazırladığı Çocukların Yetersiz Beslenmesinde Eğilimler ve Düzeyler raporuna göre ise; 5 yaş altı 148,1 milyon çocuk bodur; 45 milyon çocuk zayıf ve 37 milyon çocuk obezdir. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu UNICEF’in 2024 yılında Çocuklarda Gıda Yoksulluğu: Erken Çocukluk Döneminde Beslenme Yoksunluğu başlıklı rapordaki verilere göre ise, dünya genelinde beş yaşın altındaki yaklaşık 181 milyon çocuk şiddetli gıda yoksulluğu yaşıyor" ifadelerini kullandı.
BODURLUK, ZAYIFLIK VE AŞIRI KİLO HAKKINDA VERİ YAYINLANMALI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Raporu’nda çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesinin üçlü yükü bodurluk, zayıflık ve aşırı kilo hakkında veri yayınlanması gerektiğini de savunan Özcan şöyle devam etti: “TÜİK tarafından Türkiye'de çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesine dair son istatistikler 2020 yılında yayınlandı. ‘Türkiye’deki Çocuklar 2020 İstatistiklere Bakış’ raporunda, antropometrik yetersiz beslenme göstergeleri başlığı altında 2018 yılında 0-4 yaş grubundaki çocuklardan, yüzde 2’sinin boya göre zayıf, yüzde 2’sinin yaşa göre zayıf, yüzde 6’sının bodur, yüzde 8’inin aşırı kilolu olduğu belirtilmektedir. TÜİK tarafından 2023’te yayımlanan ‘Türkiye Çocuk Araştırması 2022’ Raporu’nda ise, çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesinin üçlü yükü (bodurluk, zayıflık ve aşırı kilo) hakkında bir veri yer almamaktadır."
DEPREMLERİNÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ TAHRİBATI ÖLÇÜLMELİ
“Çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesine dair son istatistiklerin yayımlandığı 2018’den itibaren ülkemiz, ekonomik kriz sürecinde yoksullaşmış, pandemi sürecini geçirmiş” diyen Gizem Özcan, “6 Şubat Depremleri’nin yarattığı yıkımı yaşamıştır. Çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesine dair veriler, ekonomik krizin, pandeminin ve 6 Şubat Depremleri’nin çocuklarımızın üzerinde yarattığı tahribatın ölçülmesine dair önemli kriterlerden biridir. Bu kapsamda, Türk Tabipleri Birliği (TTB)-Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Hatay Deprem Koordinasyonu; Samandağ, Antakya, Defne ilçelerinde yürütülen malnütrisyon çalışmaları kapsamında 5 yaş altı çocuklarda tespit ettiği beslenme ve gıda güvencesi sorunlarına ilişkin değerlendirmelerini 9 Ocak’ta paylaşmıştır. Buna göre, beş yaş altı çocukların yüzde 6,2’sinde bodurluk (yüzde 3,7’si bodur, yüzde 2,5’i çok bodur); yüzde 8,9’unda zayıflık (yüzde 5,5’i zayıf, yüzde 3,4’ü çok zayıf) ve yüzde 4,4’ün aşırı kiloluluk belirlenmiştir. Benzer çalışmalar, bütün bölgelerde kamu gücü ve desteğiyle yapılmalıdır" diye konuştu.
ÖZCAN'DAN SAĞLIK BAKANI’NA 4 SORU
Muğla Milletvekili Avukat Gizem Özcan, Sağlık Bakanı’nın yanıtlaması için şu soruları yöneltti:
* Çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesinin üçlü yükü (bodurluk, zayıflık ve aşırı kilo) hakkında istatistiklerin yayınlanmamasının nedeni nedir?
* Bu istatistikler yayınlanmadan, ekonomik krizin, pandeminin ve 6 Şubat Depremleri’nin çocuklarımız üzerinde yarattığı tahribatı nasıl ölçeceğiz?
* Çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesinin üçlü yükü (bodurluk, zayıflık ve aşırı kilo) hakkındaki güncel istatistikleri ne zaman yayınlayacaksınız?
* Bugün ülkemizdeki çocukların bodurluk, zayıflık ve aşırı kiloluluk oranları nedir? Bu oranların bölgelere ve yaş gruplarına göre dağılımı nedir?
Editor : Mustafa SARIİPEK (Yayın Danışmanı)
