Diyetisyen Ece Demirtaş, çocukluk çağı obezitesinin giderek artan bir sorun olduğunu belirterek önemli uyarılarda bulundu. Türkiye'de her 5 çocuktan birinin kilolu veya obez olduğunu ifade eden Demirtaş, çocuklukta obez olanların yüzde 30'unun yetişkinlikte de obezite sorunu yaşadığını söyledi. Obez çocukların damar yaşının daha yüksek olduğuna dikkat çeken Demirtaş, günde 3 saatten fazla televizyon seyreden çocukların kilolu olma ihtimalinin diğerlerine göre yüzde 45 daha fazla olduğunu vurguladı. Aile ile birlikte yemek yiyen çocukların ise daha az yağlı beslendiğini ve obez olma olasılıklarının daha düşük olduğunu belirtti.
Obeziteye Neden Olan Faktörler Neler?
Diyetisyen Ece Demirtaş, çocukluk çağı obezitesine neden olan çeşitli faktörlere dikkat çekti:
- Yaş: Yaş ilerledikçe obezite riski artmaktadır.
- Cinsiyet: Kadınlarda erkeklere oranla daha yüksek obezite riski görülmektedir.
- Genetik Etmenler: Obezitede genetik yatkınlığın rolü yüzde 25-30 civarındadır. Anne veya babanın kilolu olması, çocuğun da kilolu olma riskini artırır.
- Sosyo-ekonomik Sorunlar: Gelişmiş ülkelerde ve sosyoekonomik düzeyi yüksek toplumlarda obezite riski daha fazladır. Apartman yaşamı ve kent yaşamındaki olumsuz çevre koşulları gibi sosyal sorunlar da riski artırabilir.
- Fiziksel Aktivite Azlığı: Teknolojinin gelişmesiyle çocukların televizyon ve bilgisayara olan ilgisinin artması, yeşil alanların ve güvenli oyun alanlarının yetersizliği, merdiven kullanmama ve araç kullanımının yaygınlaşması gibi nedenlerle çocukların hareketsiz yaşam tarzı benimseme eğilimi artmaktadır.
- Aile Faktörü: Parçalanmış aileler, yaşlı ebeveynler, tek çocuk olma ve aile içi sorunlar gibi faktörler obezite riskini etkileyebilir.
- Beslenme Etmeni: Yanlış tamamlayıcı besin seçimi, damak tadı, yaşam tarzı, reklamların etkisi ve fast food tüketimine yatkınlık obeziteye zemin hazırlayabilir.
- Artan Ekran Süreleri: Özellikle COVID-19 pandemisiyle birlikte okulların tatil olması ve çocukların evde daha fazla vakit geçirmesi, ekran karşısında geçirilen süreyi önemli ölçüde artırmıştır. Araştırmalar, ekran karşısında geçirilen her 1 saatin erişkinlikte obezite riskini yüzde 7 oranında artırdığını göstermektedir. Günde 4 saatten uzun süre ekran başında kalan çocukların daha az fiziksel aktivite gösterdiği ve vücut kitle indekslerinin (VKİ) daha yüksek olduğu belirlenmiştir.
- Şekerli İçecekler ve Yanlış Beslenme: Şekerli içeceklerden zengin beslenme obezitenin önemli nedenlerinden biridir. Fazla karbonhidrat ve şekerli içecek tüketen çocuklar aynı zamanda vitamin ve mineral eksiklikleri açısından da risk altındadır. Öğün atlamak, özellikle kahvaltı yapmamak da obeziteye yatkınlığı artırmaktadır.
Obeziteye Karşı Neler Yapılabilir?
Diyetisyen Ece Demirtaş, çocukluk çağı obezitesini önlemek ve yönetmek için ailelere şu tavsiyelerde bulundu:
- Çocuklarınıza sağlıklı ara ve ana öğünler hazırlayın ve onları bir oturuşta tüm yemeği bitirmeleri için zorlamayın.
- Yüksek kalorili, yüksek yağlı ve şekerli atıştırmalıkları tamamen yasaklamak yerine sınırlandırın.
- Çocuklarınızı mutfağa dahil ederek yemek hazırlama süreçlerine katılmalarını sağlayın.
- Yeni besinleri denemeleri için onları cesaretlendirin ve sevmedikleri besinleri farklı şekillerde sunmayı deneyin.
- Çocuklarınızı besinlerle ödüllendirme veya cezalandırmaktan kaçının.
- Çocuğunuzun fazla kilolu olduğunu düşünüyorsanız mutlaka bir çocuk hekimi ve beslenme uzmanına danışarak büyüme ve gelişme eğrilerini kontrol ettirin.
- Çocuğunuzun günlük besin ögesi ihtiyaçları ve alması gereken besinlerle ilgili bir beslenme uzmanından bilgi alın.
- Küçük adımlarla başlayarak yavaş yavaş sağlıklı değişiklikler yapmaya çalışın.
- Çocuğunuzun iştahına saygı gösterin, ona özel porsiyonlar belirleyin ve küçük tabaklar kullanın.
- Evde yüksek kalorili yiyecekler bulundurmamaya özen gösterin ve çocuğunuzu küçük yaşlardan itibaren hazır gıdalarla tanıştırmayın.
- Şeker ve yağ içeriği yüksek besinlerin tüketiminden kaçının.
- Çocuğunuzu sağlıksız besinlerle ödüllendirmeyin.
- Televizyon ve bilgisayar başında geçirilen süre için sınırlar koyun ve çocuğunuzun hareketli olmasını sağlayın.
- Yemekleri ailecek yemek masasında yeme alışkanlığı kazandırın.
- Çocuğunuzla birlikte düzenli olarak yapabileceğiniz bir fiziksel aktivite belirleyin.
- Sevmediği besinler konusunda ısrarcı olmak yerine, besinleri farklı formlarda sunmayı deneyin ve birlikte alışveriş yapıp mutfağa girin.
- Su içme alışkanlığı kazanması konusunda destek olun.
- Ara öğünlerde sağlıksız atıştırmalıklar yerine sağlıklı alternatifler sunmaya çalışın.
Diyetisyen Ece Demirtaş, sağlıklı beslenmenin katı kurallar içermeyen, bireysel doğru seçimleri içeren bir planlama olduğunu ve amacının sağlığı korumak olduğunu hatırlattı
Editor : Nur DÜZEN
