Balıkesir’in Edremit ilçesinde, Edremit Belediyesi ve Edremit Kent Konseyi iş birliğiyle 1923'te Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan Zorunlu Nüfus Mübadelesi’nin 102. yıldönümü dolayısıyla anlamlı bir anma programı düzenlendi. Etkinlik, Akçay İskelesi’nde yapılan temsili bir karşılama ile başladı. Soğuk havaya rağmen, deniz yoluyla gelen mübadele göçmenlerinin anısına yapılan canlandırmada, katılımcılara çiçek verildi.
Mübadillerin yaşadığı zorlukları ve göçün travmalarını hatırlatan bu anlamlı anmada, Edremit Belediye Başkanı Mehmet Ertaş, Kent Konseyi Başkanı Abdullah Soykan ve çok sayıda vatandaş da yer aldı.
DENİZE ÇELENK BIRAKILDI
Etkinlik, katılımcıların mübadeleye uğrayanların anısına denize çelenk bırakmasıyla devam etti. Başkan Ertaş, yaptığı konuşmada, "Bugün, geçmişin acılarını hatırlamak, geçmişten gelen mirası sahiplenmek ve bu topraklara birlikte sahip çıkmak için buradayız" diyerek, mübadillerin tarihindeki derin izlerin toplum hafızasında her zaman canlı kalacağını vurguladı.
Edremit Kent Konseyi Başkanı Prof. Dr. Abdullah Soykan, mübadelenin insanlık tarihindeki acı bir dönüm noktası olduğunu vurguladı.
MÜBADELE İNSANLIK TARİHİNİN ÖNEMLİ KIRILMA NOKTASI
Mübadelenin insanlık tarihindeki önemli kırılma noktalarından biri olduğunu ifade eden Soykan, “Öncelikle az önceki mizansen gerçekten soğuk bir havada, soğuk bir denizin üzerinde yolculuk yapmış olan arkadaşlarımız için anlamlıydı. Bugün burada bir araya gelerek bu acı süreci anıyor ve hafızalarımızda tazeliyoruz. 1923 yılında Lozan Anlaşması sürecinde imzalanan ek sözleşmeyle, 30 Ocak 1923 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti ile Yunan Krallığı arasında zorunlu nüfus mübadelesi kararı alındı. Ancak vatan bildikleri topraklardan ayrılmak zorunda kalan insanlar için bu süreç hiç de kolay olmadı. Aynı şekilde buradan Yunanistan’a göç etmek zorunda kalan Türkler de büyük zorluklar yaşadı. Bugün burada bir kez daha onların anısını yaşatıyor ve ruhları şad olsun diyoruz” dedi.
BAŞKAN ERTAŞ: MÜBADELE SÜRECI VE KÜLTÜREL MIRAS
Anma programının ikinci bölümü, Şükrü Tunar Kültür Merkezi’nde düzenlenen “Mübadelenin Tarihsel Bağlamı, Getirilen Kültür Varlıkları ve Bırakılan Miras” konulu panelle devam etti. Edremit Belediye Başkanı Mehmet Ertaş, mübadele sürecinin sadece geçmişin değil, bugünümüzün ve geleceğimizin de şekillenmesinde büyük bir rol oynadığını vurguladı. Başkan Ertaş, “Edremit, farklı kültürlerin birleştiği, zengin bir geçmişe sahip bir şehir. Bugün burada toplandığımız bu etkinlik, geçmişle olan bağımızı güçlendirmek ve bu mirası geleceğe taşımak adına önemli bir adım,” dedi.
Başkan Ertaş, mübadeleyle Edremit'e gelen muhacirlerin, şehri sadece demografik olarak değil, kültürel ve ekonomik olarak da zenginleştirdiğini belirtti.
GÖÇLERİN KATKISI HALA HİSSEDİLİYOR
Zeytincilikten, mutfak kültürüne, tarımdan el sanatlarına kadar pek çok alanda bu göçlerin katkısının hala hissedildiğini ifade eden Başkan Ertaş, Edremit Belediyesi olarak tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkmanın önemini vurguladı. Ayrıca, kentteki sivil toplum kuruluşlarının bu alandaki çalışmalarına değinerek, Kent Konseyi ve Kuvayı Milliye Meclisi gibi kuruluşların katkılarının büyük olduğuna dikkat çekti.
Son olarak, “Hep birlikte geçmişimize sahip çıkarak, kültürel mirasımızı korumalı ve bunu geleceğe aktarmalıyız. Bu sadece bizlerin değil, gelecek nesillerin de sorumluluğudur,” dedi.
PANELDE TARIHSEL SÜREÇ VE KÜLTÜREL MIRAS KONUŞULDU
Panelde akademisyenler, tarihçiler ve mübadele derneklerinin temsilcileri, mübadelenin sosyal, kültürel ve ekonomik etkilerini ele aldı. Konuşmacılar, mübadillerin Edremit ve çevresine kazandırdığı kültürel değerleri ve bu sürecin toplumsal hafızadaki yerini değerlendirdi.
Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nden Prof. Dr. Aşkın Koyuncu, Hacettepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Özkul Çobanoğlu, Marmara Üniversitesi’nden Doç. Dr. Neval Konuk Halaçoğlu, İstanbul Üniversitesi’nden Doç. Dr. Nilüfer Erdem, Edremit Kent Konseyi Kuvayi Milliye Meclisi’nden Bilim Uzmanı Kemal Girgin konuşmacı olarak yer aldı.
Editor : Mustafa SARIİPEK (Yayın Danışmanı)
