Muğla’daki Köyceğiz Gölü, 52 kilometrekare yüzölçümüyle Türkiye'nin 16. büyük gölü olmasının yanı sıra tektonik bir çukurluğun suyla dolması sonucu oluşan alüvyal set gölü. Göl Dalaman Çayı'nın getirdiği alüvyonlarla şekillenmiş. Dağlardan gelen 3 ana su kaynağı ile beslenirken, gölün fazla suyu 10 kilometre uzunluğundaki Dalyan Boğazı aracılığıyla kendisinden yaklaşık 8 metre aşağıdaki Akdeniz'e boşaltılıyor. Bu doğal bağlantı, gölü hem ekolojik hem de turistik açıdan önemli kılıyor. Göl çok sayıda kuş türü ile endemik bitkileri de içinde barındırıyor.
Köyceğiz Gölü, sadece doğal güzellikleriyle değil, aynı zamanda deniz kıyısındaki 5,5 kilometre uzunluğundaki kumsalıyla da dikkat çekiyor. 50 ile 200 metre arasında değişen genişlikteki kumsalı mevcut.
BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİYLE DİKKAT ÇEKİYOR
Gölün besleyici kaynakları arasında Namnam Çayı, Kargıcak Çayı ve Yuvarlak Çay yer alıyor. Özellikle Yuvarlakçay, ekonomik açıdan da büyük önem taşıyor. Köyceğiz Gölü, hem doğa severler hem de ekolojik araştırmalar için vazgeçilmez bir alan olup, sahip olduğu biyolojik çeşitliliğiyle de dikkat çekiyor. Göl kenarındaki kaplıcanın kükürtlü suyu göle karışıyor. Fotoğraf çekmeye ve motorsuz su sporlarına tutkun olanların Köyceğiz Gölü'nden ayrılmaları epeyce zor. Göl çevresi nefis görüntülere sahip. Gölde sörf, yelken, kürek gibi su sporları yapılıyor.
GÖLÜN OLUŞUMU VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ
Gölün oluşumu, birkaç temel faktörün etkileşimiyle şekillenmiş:
Tektonik Faaliyetler: Bölgedeki yer hareketleri, gölün bulunduğu çukurluğu oluşturmuş ve suyun bu alanda birikmesini sağlamıştır.
İklim: Özellikle yağış rejimi, gölün su seviyesini ve beslenmesini doğrudan etkileyen önemli bir faktördür.
Akarsular: Göl, çevresindeki akarsulardan beslenir. Bu akarsular, göldeki suyun kalitesini ve miktarını belirler.
Fiziksel özelliklerine bakıldığında, Köyceğiz Gölü yaklaşık 50 km² yüzey alanına sahip ve en derin noktası yaklaşık 30 metredir. Göl suyu temiz ve berrak olup, bu da buradaki ekosistemin çeşitliliğine olanak sağlar. Zengin su kaynakları, aynı zamanda bölgedeki biyolojik çeşitliliği destekliyor.
BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK VE EKOLOJİK ÖNEMİ
Göl çevresi, ekosistem dengesi açısından kritik bir rol oynayan birçok bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapıyor. Göl çevresinde, su bitkileri, sazlık alanlar ve ağaçlar gibi çeşitli bitkiler bulunuyor. Bu bitkiler, suyun kalitesine katkıda bulunur ve bölgedeki ekosistemi destekliyor. Gölde, yalı çapkını, tepeli karabatak, küçük balaban, küçük aylan, erguvani balıkçıl, küçük kartal, küçük kerkenez, gülen sumru, mahmuzlu kız kuşu, alaca balıkçıl, sakarmeke, leylek, kırlangıç, saz bülbülü, gülen sumru, yılan kartalı, arı kuşu, martı, çeltikçi, küçük beyaz balıkçıl ve diğer çok çeşitli kuş türü bölgeyi kışlama ve kuluçka alanı olarak kullanıyor. Bunun yanı sıra, tatlı su balıkları kefal, levrek, çipura, pisi ve yılan balığı da gölde bulunuyor.
HAPİSHANE ADASI VE EFSANELER
Köyceğiz Gölü'nde yer alan küçük ada, bölgedeki en ilginç noktalardan biri olma özelliği taşıyor. Yöre halkı tarafından "Hapishane Adası" olarak bilinen bu ada, tarih boyunca askeri amaçlarla kullanılmış ve zamanla bir hapishaneye dönüştürülmüş. Cenevizlilerden kalma kalenin kalıntıları ise adanın tarihî dokusunu ortaya koyuyor.
Ada, aynı zamanda bir efsaneye de ev sahipliği yapıyor. Yörede "Aşık Adası" olarak da bilinen bu ada, bir aşk hikâyesinin trajik sonunu anlatıyor. Hikâyeye göre, birbirine aşık olan iki genç, ailelerinin evlenmelerine izin vermemesi nedeniyle bu adaya sığınmışlar. Ancak, mutlu olamayacaklarını bilmeden adada kaderle karşılaşarak bir yılan tarafından sokulup hayatlarını kaybetmişler. Bu, Anadolu'da sıkça karşılaşılan 'Ada ve Yılan' efsanelerinden birini oluşturuyor.
ÇEVRE KORUMA KAPSAMINDA
Adanın etrafı çam ve günlük ormanlarıyla kaplı yüksek dağlarla çevrili. Köyceğiz Göl'ünün bozulmadan, gelecek kuşaklara ulaştırılması, doğal kaynaklarının korunarak kullanılması, temiz ve sağlıklı bir çevreye kavuşturulması ile dünya turizminden daha fazla pay alması hem yörede yaşayanlar hem de Türkiye açısından önem taşıyor. Bu nedenle 2872 sayılı Çevre Yasasının 9.maddesine dayanılarak, Bakanlar Kurulunca Köyceğiz Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edilmiştir.
Editor : Mustafa SARIİPEK (Yayın Danışmanı)
