Prof. Dr. İsmail Melih Baş: "Özel günler tüketimi kışkırtıyor"

14 Şubat Sevgililer Günü dolayısıyla açıklamalarda bulunan Prof. Dr. İsmail Melih Baş, gerilla pazarlaması saldırısının ortasında olduğumuzu belirterek, özel günlerin tüketimi kışkırttığını ifade etti.

14 Şubat Sevgililer Günü, dünyada ve ülkemizde çiftler tarafından çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Özellikle sevgililer gününde kırmızı gül fiyatlarının yükselmesi, mücevher markalarının reklam yarışına girerek bu güne özel kampanyalar yapması hakkında önemli açıklamalarda bulunan İstanbul Arel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF), İşletme Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Melih Baş, "Özel Günler Pazarlaması" kavramına dikkat çekti.

Prof. Dr. İsmail Melih Baş, özel günlerin tüketici davranışları üzerindeki etkisinin giderek arttığını belirtti. Tüketicilerin, bu özel günler aracılığıyla duygusal bağlarını ifade etme, sevdiklerine değer verme ve toplumsal normlara uyum sağlama adına alışveriş yapmaya daha yatkın olduklarını vurguladı. Baş, bununla birlikte, alışverişin yalnızca duygusal bir deneyim olmadığını, aynı zamanda ekonomik bir strateji olarak kullanıldığını da ifade etti. Özel günlerde yapılan alışverişlerin, markaların ve şirketlerin satışlarını önemli ölçüde artırdığını söyleyen Baş, bu süreçte tüketicilerin bilinçli ya da bilinçsiz olarak pazarlama stratejilerine dahil olduklarını ve bu döngünün her yıl daha da büyüdüğünü aktardı.

Prof. Dr. İsmail Melih Baş, "14 Şubat Sevgililer Günü, 19. yüzyıldan bu yana kutlanmakta ve ticari boyutu hızla artmaktadır. Dünya Sevgililer Günü temalı gerilla pazarlaması saldırısının ortasındayız hem fiziksel hem de sanal ortamda. Özel kartlar, çiçekler, çikolatalar, baş başa yemekler, Sevgililer Günü’ne özel kıyafetlerin pazarlanması ve bu arada evlenme önerileri, Hristiyan kökeni nedeniyle bazı Müslüman ülkelerde bugünün kutlanması ve özel ürün satışı hoş karşılanmamakta ve hatta yasaklanabilmektedir. Dünya Sevgililer Günü’ne ait efsane enflasyonu var ortalıkta. Şöyle ki: Antik Yunan’da Zeus ile Hera’nın kutsal evlilikleri; antik Roma’da bereket tanrısı, kutlamalarında gençlerin kura ile ‘çift olmaları’; Hristiyan olduğu için 14 Şubat’ta öldürülmüş din adamı Valentine ile ilgili çıkarılmış aşk efsaneleri ve çizelge uzayıp gidiyor. Amerika’da 1800’lerde bir 14 Şubat’ta Ester Howland adlı bir kişinin sevgililer günü kartı yollaması, olayın ticarileşmesini tetiklemiştir. Satılan ürün yelpazesinde özellikle sevgi ileti ve önerileri içeren kartlar, çiçekler, çikolata, yemek ve otel konaklamaları, cinsellik vurgulu kırmızı iç çamaşırları ön plandayken, son yıllarda mücevherler, hele de pırlanta takılar bunları sollamıştır" ifadelerini kullandı. "Kartla yapılan alışveriş yüzde 80’lere varıyor"

"Özel Günler Pazarlaması" kavramına dikkat çeken Prof. Dr. İsmail Melih Baş, özel günlerin tüketimi kışkırttığını ifade etti. Baş, "Kapitalizmde özel günler (aşırı) tüketim ekonomisi hep olageldi. Tüketicilerin yüzde 52’si özel günlerde armağan veriyorlar; çoğunluğun iktisadi gidişe ait kanıları da olumluya yönelik artıyor. Özel günler tüketimi kışkırtıyor. Kartla yapılan alışveriş sayısındaki artış oranı her yıl artarak yüzde 80’lere varıyor. Hasılatlardaki artış oranı da yüzde 300-1148 arasında değişiyor. Tüketicilerin yüzde 41’i 50 dolar ve altı düzeyinde, yüzde 38’i ise daha fazla harcama yapıyor. Satışlarda ilk sıraları çiçek, parfüm ve mücevherat almaktadır, bir de telefon hizmetleri. Bankaların kampanya destekleri de devrede kuşkusuz. Şirketler bu fırsattan yararlanmak ve bunu artırmak için çaba harcamaktadırlar. Kampanyalar, reklamlar, kataloglar, özel üretimler, özel izlenceler, özel indirimler (fiyatta indirim, KDV’yi almamak vb.) yapılmaktadır" ifadelerini kullandı.