Tarihi, kültür ve doğal güzelliklerinin yanı sıra farklı tur aktiviteleriyle dünyanın her köşesinden turistlerin dikkatini çeken Kapadokya'da bu yıl da ziyaretçi rekoru kırılması bekleniyor. Peribacaları, doğal kaya oluşumlarıyla kaplı vadileri ve balon turlarının yanı sıra manastır ve yer altı şehirleri, kayadan oyma tarihi kilise, müze ve ören yerlerinde önceki yıllara kıyasla yoğunluk yaşanıyor. Beklenti sezon sonuna kadar 5 milyonun üzerinde yerli ve yabancı turist.
Başkent Üniversitesi turizm rehberlik bölümü mezunu, Hacettepe Üniversitesinde Hristiyanlık ve Bizans tarihi üzerine yüksek lisans yapan 16 yıllık rehber Ayşegül Oskay Başıbüyük ile YENİ SAYFA için bölgeyi gezdik.
TARİHİ 60 MİLYON YIL ÖNCEYE DAYANIYOR
60 milyon yıl önce Erciyes, Hasandağı ve Göllüdağ’ın püskürttüğü lav ve küllerin oluşturduğu yumuşak tabakaların milyonlarca yıl oyunca yağmur ve rüzgâr tarafından aşındırılmasıyla ortaya çıkan Kapadokya’da turizmde hareketlilik yaşanıyor. Dünyanın her yerinden ziyaretçi alan bölgede 2023'te İspanya, ABD, Güney Kore, Endonezya ve İtalya'dan daha çok ziyaretçi geldi. Bunların yanı sıra Çin Halk Cumhuriyeti ile Balkan ve Latin Amerika ülkelerinden gelen ziyaretçi sayısında artış sürüyor.
KAPADOKYA’NIN ALTERNATİFİ YOK, BALONUN EN POPÜLERİ BURASI
Kapadokya’nın başka bir alternatifi yok. 12 ay turizm var. Burada her türlü seçenek de var. alona binmek için Kapadokya’ya gelenlerin sayısı da hayli kabarık. Balon uçuşları dünyanın her yerinde yapılabiliyor ama en popüler olanı Kapadokya. İnsanlar birinci günü balona binip çektiği fotoğrafı sosyal medyada paylaşıyor. İkinci gün yeni kahvaltı yaparken üstünden geçen balonlarla çektiği fotoğrafı paylaşıyor. Üçüncü gün balonla gezilirken fotoğraflar paylaşılıyor. Sonra sıra diğer yerleri gezmeye geliyor.
KAPADOKYA’NIN OLUŞUMU HALA DEVAM EDİYOR
İşte çoğumuzun bilmediği bir gerçeği Ayşegül Oskay Başıbüyük daha gezimizin başında anlatıyor:
“Kapadokya bölgesi oluşumunu tamamlamış bir bölge değil. Oluşmaya hala devam ediyor. Kayaların altından suların geçtiği yerler, sular aktıkça kayalar aşınıyor. Sonuçta da çökmeler meydana geliyor. Bazı kayalar yok olurken, bazı kayalar da toprağın altında rüzgar, kar ve yağmur aşındırmasıyla birlikte yeniden doğuyor. Yani süreç devam ediyor.”
KAPADOKYA NE ANLAMA GELİYOR?
Söz doğal olarak Ayşegül Oskay Başıbüyük de, “Genel olarak Pers dilinde Katpatuka olarak geçer ki ‘Güzel Atlar Diyarı’ demektir. Fakat belki de bu en kolay anlatım şekli olduğu için bu şekilde söyleniyor. Kapadokya ismi Farsça GatPaTuka kelimelerinin birleşmesiyle meydana gelmiş. Uzun-Bacak- At anlamına gelir. Pers ordusu iyi eğitmiş kaliteli atlarını bu bölgeden temin edermiş. İran'da bulunan Behistun ya da Bisütün abilerinde bununla ilgili bir bölüm vardı” dedi.
1985’ten beri UNESCO Dünya Kültür Mirasları Listesi’nde olan Kapadokya’da Avanos, Ürgüp, Göreme, Akvadi, Uçhisar ve Ortahisar Kaleleri, El Nazar Kilisesi, Aynalı Kilise, Güvercinlik Vadisi, Derinkuyu, Kaymaklı Özkonak Yeraltı Şehirleri, Ihlara Vadisi, Selime Köyü, Çavuşin, Güllüdere Vadisi, Paşabağ-Zelve Anapınar Köyübelli başlı görülmesi gereken yerlerin başında geliyor.
KAPADOKYA’YI İKİYE AYIRARAK İNCELEMEK GEREKİR
Günümüzde Kapadokya diye bilinen bölgenin volkanik patlamaların oluşturduğu iç Anadolu bölgesinin tam göbeğinde yer alan Kırşehir, Kayseri, Niğde, Aksaray ve tam ortada Niğde şehirlerini kapsadığını belirten Oskay, “Bugün turistik olarak tercih edilen ‘Dar Kapadokya’ diye adlandırılan bölge Nevşehir'in ilçe ve kasabalarını kapsıyor. Bunlar Uçhisar, Ortahisar, Ürgüp, Avanos ve Göreme’dir. Sık bilinenin aksine dar Kapadokya dediğimiz turistik bölge volkanik dağların patlamasıyla değil, bu dağların oluşumundan binlerce yıl önce yer kabuğunun çatlaması ve mağmanın ortaya çıkması sebebiyle oluşmuştur. Bölgeye yakın en yaşlı volkanik dağ olan Aksaray yakınlarındaki Hasan Dağı 13 milyon yıl önce, Niğde yakınlarındaki Melendiz 7 buçuk milyon yıl önce ve son olarak Kayseri yakınlarındaki Erciyes Dağı 7 milyon yıl önce patlamaya başlamıştır” dedi.
UÇHİSAR EN YÜKSEK ALAN
Erciyes Dağı'nın 2000 yıl öncesine kadar patladığı o dönemki Roma sikkelerinde bu yanardağın kabartmalarının yer aldığını da söyleyen Oskay, “Bölgenin güneyinde ve güneydoğusunda yer alan yanardağlar sebebiyle Uçhisar diye bilinen kasaba daha yüksekte; kuzeyde binlerce yıl içerisinde yatağını yaklaşık 10 kilometre değiştirmesi ve bu kısmı aşındırması sebebiyle ortasından geçtiği Avanos ilçesi ise bölgenin geri kalan ilçelerinden daha alçaktadır” diye konuştu.
300’DEN FAZLA KAYAYA OYMA KİLİSE VAR
Kapadokya’nın bir başka özelliği de dinlerin merkezi olması kimilerine göre 600, resmi kayıtlarda 300’den fazla kayaya oyma kilise olduğu biliniyor. Belki de Kapadokya yeryüzünde bu özelliğe sahip tek bölge. Yeryüzünde bu kadar dar bir alanda bu kadar fazla sayıda ibadethane yok. Bu da Kapadokya’yı biricik yapıyor
NERELER MUTLAKA GEZİLMELİ?
Ürgüp, Göreme, Avanos’u Kapadokya’nın her köşesi ayrı bir tarih. Bu tarih Kalkolitik döneme, Hititlere, Selçuklu, Osmanlı gibi Türk medeniyetlerinin temeline kadar uzanır. Roma baskısından kaçan Hristiyanların yayılarak çoğaldığı vadiler, kiliseler, medreseler; kayaların içine oyulmuş evler, geçim kaynağı olmuş güvercinlikler masalımsı anlatılara dönüşmüş.
Göreme Açık Hava Müzesi’nde freksler, Ihlara’nın cenneti andıran güzelliğini, kale, cami ve kaya mezarlarını gezmek için günler gerekir. Uçhisar Kalesi rüya gibi bir yer. 36 yeraltı şehrine Nevşehir Kalesinde yapılan kazılarda yenisi eklendi. En büyüğü Kaymaklı ile Derinkuyu Yeraltı Şehri. Gaziemir, Özkonak, Mazı, Tatlarin, Özlüce yeraltı şehirlerini de unutmamak gerekir.
BÖLGEDE DEĞİL SANKİ RÜYADA GEZİNMEK
Güvercinlik Vadisi, muhteşem Peribacalarına sahip Zelve, Aşk Vadisi, Kızıl Vadi, Gomeda Vadisi, Paşabağı görülmesi gereken vadiler. Tabii Avanos, Göreme, Çavuşin, Ürgüp’ün sokak araları, eski taş evlerin güzelliği bir rüya gibi geliyor insana.
Balon turlarına katılmak, mutlaka testi kebabı yemek, Nevşehir’in güzel şaraplarının tadına bakmak, yeni trend balonların altında kahvaltı yapmak ya da akşamüzeri şarap içmek ‘Mutlaka’ yapılmalılar arasında olduğunu da unutmamak gerekir.
NASIL GİDİLİR, NEREDE KALINIR
Uçak kullanacakların önce Nevşehir’e gitmeleri, oradan da taksi ve yolcu servisleri ile Ürgüp’e ulaşım sağlanabiliyor. Ayrıca araç da tabii ki kiralamak mümkün. Bundan ayrı olarak bölgeye özel olarak düzenlenen turlarla da gitmek önemli seçeneklerden birisi. Çünkü bölgeyi rehber eşliğinde gezerek detaylı bilgilenmek açısından daha mantıklı.
Konaklamak için bölgede birbirinden güzel yerler var. Seyahat öncesinde yer ayırtmak gerekir.
KAPADOKYA’DA NE YENİR?
En popüleri testi ve çömlek kebabının mutlaka tadına bakmak gerekir. Kabak Çekirdekli Erişte, Ürgüp Köfte, Kuru Kaymak, Nevşehir Tavası, Düğü Çorbası, Dolaz, Gendirme, Pekmez, Köftür, Mantı ve Kabak Çekirdeği diğerleri. Bölgenin şarap üretiminde de önemli yer tuttuğunu unutmamak gerekir.
YORUM
Kapadokya’da diğer turistik yerlerde olduğu gibi kesinlikle her şey dahil otel yok. Hepsi oda kahvaltı şeklinde. Bu nedenle öğle ve akşam yemeklerinin için yerleri önceden ayarlamakta yarar var. Kapadokya’yı her mevsim görmek gerekir. Karlar altında da başka güzel.
Editor : Mustafa SARIİPEK (Yayın Danışmanı)
