Uzmanlardan heyelan uyarısı

Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Trabzon ve Giresun’da son günlerde yaşanan heyelanların ardından konuşan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer Kara, bölgenin coğrafi yapısı itibariyle heyelan riski altında olduğunu belirterek "Yağmur ve kar yağışı gibi doğa olayları yamaçların stabilitesini olumsuz etkiliyor. Özellikle karların eridiği dönemlerde, toprağa daha fazla su sızıyor ve bu da heyelanların daha sık yaşanmasına neden oluyor" dedi.

Yağmur ve kar yağışı gibi doğa olayları yamaçların stabilitesini olumsuz etkilediğine dikkat çeken Kara, "Doğu Karadeniz Bölgesi, özellikle eğimli ve engebeli bir coğrafyaya sahip. Bu tür yapılar, doğal olarak heyelanlar için bir zemin oluşturuyor. Yağmur ve kar yağışı gibi doğa olayları da yamaçların stabilitesini olumsuz etkiliyor. Özellikle karların eridiği dönemlerde, toprağa daha fazla su sızıyor ve bu da heyelanların daha sık yaşanmasına neden oluyor" diye konuştu. Yanlış arazi kullanımının da önemli bir faktör olduğunu ifade eden Kara, "Yanlış arazi kullanımı da çok önemli bir faktör. Orman alanlarının kesilmesi ve bu alanların çay ya da fındık tarımına dönüştürülmesi, toprağın hassas dengesini bozuyor. Bu da yamaçlarda toprak kaymalarına yol açabiliyor. Özellikle karların erimesi ve şiddetli yağışların etkisiyle heyelanlar daha fazla meydana geliyor. Şiddetli yağışlar, derelerde yüksek akımlar oluşturuyor. Bu akımlar, yamacın alt kısmını (topuk) oyarak yamacı tutan kuvveti zayıflatıyor. Bu da heyelan riskini artıran bir diğer faktör. Derelerin aşırı akışı, yamaçların stabilitesini ciddi şekilde etkileyebiliyor" şeklinde konuştu.

Depremlerin de heyelana neden olabileceğini belirten Kara, "Depremler de heyelanlara neden olabilir ancak bölgemizde daha fazla görülen faktörler, şiddetli yağışlar, karların erimesi ve eğimli arazi yapısı. Bunlar, heyelanların daha sık görülmesine neden olan ana etkenler. İnsan etkisini de unutmamak lazım. Özellikle köy yollarının gereksiz yere yapılması, yamaç stabilitesini ve su drenajını olumsuz etkileyerek heyelanları artırıyor" ifadelerini kullandı. "Heyelan olaylarında artış yaşanıyor"

Bölgedeki heyelan olaylarında bir artış gözlemlendiğini ifade eden Kara, "Bölgedeki heyelan olaylarında bir artış gözlemleniyor. Türkiye genelindeki heyelan olaylarının yaklaşık yüzde 25’i Doğu Karadeniz Bölgesi’nde meydana geliyor. Yamaçlarda yapılan yollar ve dikkatsizce yapılan inşaatlar, heyelanların sıklığını artırıyor. Bu nedenle, bu tür olayları önceden tahmin etmek ve önlem almak çok önemli. İlk olarak, riskli bölgelerin belirlenmesi gerekiyor. Jeolojik yapı, eğim, yağış durumu ve insan etkisi göz önünde bulundurularak bu bölgeler modellenebilir ve heyelan riski önceden tahmin edilebilir. Yerel yönetimlerin bu riskli alanlarda imar planı yapmaması, yol ağlarını buna göre planlaması ve halkı bilinçlendirmesi çok önemli. Ayrıca, insan etkilerinin daha kontrollü ve planlı bir şekilde yapılması, bu tür olayların sıklığını azaltabilir. Yerel yönetimlerin en önemli görevi, heyelan riski taşıyan alanların imara açılmaması, bu alanlarda yapılaşmanın engellenmesi ve yol ağlarının bu duruma uygun şekilde planlanmasıdır. Ayrıca halkı bu konuda bilinçlendirmek, eğitici çalışmalar yapmak ve yerel halkı, heyelan riski konusunda daha duyarlı hale getirmek çok önemlidir" dedi.