MARMARİS’TE DÜŞÜNDÜREN, GÜLDÜREN HEYKELLER

Heykel, tarih boyunca inançlar, toplumlar ve kültürler tarafından şekillenen üç boyutlu sanatsal bir ifade biçimi olarak varlığını sürdürürken bazı heykeller de var ki düşündüren, güldüren, anlaşılmayan. Muğla Marmaris’teki birbirinden ilginç heykellerini YENİSAYFA okurları için

TARİHİ GÜNÜMÜZE TAŞIYOR

Tarihi kazılarda bulunan taş, pişmiş toprak ve metal heykeller, farklı toplumların inançlarını, yaşam tarzlarını ve sanatsal anlayışlarını günümüze taşır.

Heykelin doğuşu, çoğu zaman bir inanç sistemiyle ilişkilendirilir. Antik çağlarda, tanrıça heykelleri gibi figürler doğurganlık, bereket ve koruyuculuk gibi sembollerle toplumların kültürel hafızasına kazınmış.

Tarihte, heykeller genellikle anonim olarak üretilmiş, sanatçılar değil, eserler toplumlarının kimliğiyle anılmış. İlk heykeller, genellikle bireysel özellik taşımayan ve genellikle büyük başlar gibi belirli biçimsel özelliklere sahip figürlerdi. Zamanla heykelcilik, daha kişisel ve özgün ifadelere evrildi. Bugün heykel, sadece geleneksel malzemelerle değil, beton, cam, seramik gibi farklı materyallerle de üretiliyor.

BAZI HEYKELLER İNSANLARI ŞAŞKINA ÇEVİRİYOR
İnsanları şaşkına çeviren heykeller de var. Örneğin, bazı heykeller, geleneksel estetik anlayışlarından saparak daha soyut, hatta provokatif bir şekilde tasarlanmış. Bu heykeller, "Bunu buraya nasıl dikmişler?" gibi şaşkınlık ifadelerini de beraberinde getirebiliyor. Marmaris'teki sanatsal atmosferin bir parçası haline gelen bu eserler, şehri ziyaret edenlerin sadece doğal güzelliklerle değil, aynı zamanda modern sanatla da tanışmalarını sağlıyor.

MARMARİS’TE HEYKEL VE SANATIN YERİ
Marmaris'teki heykeller, şehrin turistik ve kültürel kimliğini oluşturan önemli unsurlar arasında. Hem geçmişin izlerini taşıyan hem de çağdaş sanatla harmanlanmış bu heykeller, şehirdeki sanatsal birikimi yansıtıyor. Marmaris’i gezerken, yalnızca tarihi yapıları değil, aynı zamanda sokaklarda ve meydanlarda yer alan bu sanatsal eserleri de görmek, şehri daha derin bir şekilde keşfetmek isteyenler için farklı bir deneyim sunuyor.

Bugün Marmaris'te, çağdaş sanatçılar da özgün eserlerle şehri bir açık hava galerisine dönüştürmüş durumda. Marmaris'in heykelleri, hem geçmişi hem de bugünü bir arada yansıtarak, şehrin kültürel çeşitliliğini ve sanatla iç içe geçmiş yaşam tarzını simgeliyor.

“DÜNYANIN İNCİSİ MARMARİS” HEYKELİ

1983 yılında, Fransa'nın başkenti Paris'te Avrupa Turizm Birliği tarafından düzenlenen karikatür yarışmasında Türk karikatürist merhum Lütfi Küçük, "Dünyanın İncisi" adlı eseriyle büyük bir başarı elde etti. Küçük, dünyayı kabuğunu açmış bir midyeye benzetirken, içindeki inciyi de Marmaris olarak tasvir etti. Bu yaratıcı karikatür, 46 ülkeden 139 sanatçıyı geride bırakarak birinci oldu ve Marmaris’i tüm dünyaya tanıttı.

Küçük’ün bu ödüllü karikatürünün anısını yaşatmak amacıyla, Marmaris Belediyesi 1986 yılında şehir girişine "Dünyanın İncisi" adlı bir heykel yaptırdı. Bu heykel, zamanla Marmaris’in simgelerinden biri haline geldi. Ancak yıllar içinde hava koşullarının etkisiyle heykel yıpranarak eski parlaklığını kaybetti.

Marmaris Belediyesi, graffiti ve duvar süsleme sanatçısı Gaye Türkel ile anlaşarak heykelin ücretsiz bakımı sağlandı. Bugün, Marmaris’teki bu heykel, sadece bir sanat eseri değil, aynı zamanda şehri tanıtan önemli bir sembol olarak yerini koruyor.

MARMARİS ASTRONOT HEYKELİ

Marmaris Belediyesi tarafından, Ankara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Heykel Bölümü öğretim görevlisi Rahmi Atalay’a yaptırılan 1.75 metre boyunda ve 12 kilogram ağırlığındaki fiberglas heykel. 1997 yılının Temmuz ayında yat limanına yerleştirilmişti. Heykelin yapılış amacı ise Türk ve Amerikan İşadamları Derneği’nin desteğiyle, 6 Temmuz 1997'de uzaya gönderilen mekikte Türk bayrağını taşıyan Jim Reilly’ye teşekkür etmekti. Heykelin bir diğer özelliği ise, yerli halk ve turistler tarafından ilgiyle ziyaret edilmesi ve "astronot" yerine "dalgıç" gibi görünmesi nedeniyle eleştirilere yol açmasıydı.

Yıllar sonra heykelin çalınması, şok edici bir olay olarak kayıtlara geçti. Yapılan dalışlar sonucunda, heykelden herhangi bir iz bulunamadı.

BALIKÇI İLE TORUNU

25 Şubat 2009 tarihinde Türkmenistan Parkı'ndaki 'Balıkçı ile torunu' heykeli saldırıya uğramış, yerinden kopartılan 'torun' figürü de denizden çıkarılmıştı. Olaylarla ilgili yakalanan ve akli dengesi bozuk olduğu belirlenen A.S. serbest bırakılmıştı. İlçede büyük tepki çeken her iki heykel de kullanılamaz ve tamir edilemez hale gelmişti.

KADIN HEYKELİ

Belediye tarafından 2008'de düzenlenen heykel sempozyumunda Ukraynalı Volodymyr Kahmar tarafından mermerden yapılan, daha sonra Orgeneral Mustafa Muğlalı Caddesi'ndeki Şükriye Erden kavşağının ortasındaki süs havuzunun kenarına konulan 'Kadın' adlı heykelin yüzü ve saçları boyanarak vücuduna 'Hüseyin' yazıldı. Tutulan mermer ustası, iş makinesiyle heykelin üzerindeki boyaları çıkardı.

DİĞER HAYKELLERDEN BAZILARI
Özgürlük Heykeli: Yat limanında elindeki güvercin bulunan kız heykeli en beğenilenler arasında. Görenler günün her saati ve hava koşulunda güzel görüntü veren heykel ile fotoğraf çektirmeden yapamıyor.

Deniz Kızı Heykeli: 19 Mayıs Gençlik Meydanı’nda kayalıklardan akan su ve kayalıklara oturan denizkızı heykeli de Marmaris’in en fazla fotoğrafa konu olan heykeli.

Balıkçı ve Kızı: Deniz Kızı heykeli ile aynı ortamı paylaşıyor.

Bremen Mızıkacıları: Marmaris Merkezde 19 Mayıs Gençlik Meydana karşısında bir bir derenin önünde gitar, flüt ve keman çalan 3 kişiden oluşuyor.
Sevgi yolu heykelleri: Cadde boyunca banklarda oturan, kedi ve köpeklerle oynayan erkek ve kız çocuğu, Çocuğunu omzuna almış eşiyle gezen turist, Kaya üzerindeki güvercinler,
Diğerleri: Eski Cami Meydanı’ndaki turistler heykeli, Bal peteği, dere boyundaki yunuslar. Yat limanındaki yapma havuz üzerindeki heykeller ve Netsel Marina karşısındakiahtapot heykeli.

KIZKUMU HEYKELİ
16 Nisan 2022 Muğla'nın Marmaris ilçesi Orhaniye Mahallesi’nde denizin üzerinde 600 metre uzunluğunda, ortalama 3 metre eninde, kırmızı kumlardan oluşan ve sanki insanların denizin üzerinde yürüdüğü hissini veren dünyaca ünlü Kızkumu’nu simgeleyen heykel de çirkin saldırıdan nasibini aldı. Heykelin üzerine yazılar yazılıp göğsünün bir tanesine açılan deliğe gözlük sapı sokuldu. Ellerine zarar verildi. Mahalle sakinleri tepki gösterirken Jandarma ekipleri yazıları sildirdi.