Tokat, Orta Karadeniz’de dört bir yanı dağlarla çevrili verimli bir ova içerisinde yeşillikler arasında bir şehir. Anadolu' da, zengin doğal kaynakları, jeostratejik konumu nedeni ile beyliklerin, devletlerin ve imparatorlukların yaşama alanı olmuş. Tokat'ın canlı ve zengin tarihinin izleri bugün de yaşatılıyor. Bunlardan birisi de Ballıca Mağarası. Soğan görünümündeki Kalsit Kristalleri topluluğunun ışıkla renk değiştirdiği mağaranın dünyada eşi benzeri yok. Çeşitli kaynaklar mağaranın yaşını 3.4 milyon yıl olarak yazar. Aydınlatma, yürüyüş yolları, seyir terasları yapılarak 1995 yılında ziyarete açılan Ballıca Mağarası 10 bin metrekare yüz ölçüme sahip.
ADI NEDEN BALLICA?
Mağaranın en önemli özelliği Türkiye'de hiçbir mağarada bulunmayan "Soğan" şeklindeki sarkıtlar. Bu sarkıtlar ilk bakışta sarı renkte bir kalsit kristalleri topluluğu olarak görülüyor. Fakat el fenerini kalsit kristalleri topluluğunun üzerine iyice yapıştırıp ışığını açtığınızda ise o sarı rengin bir anda içten içe parlayan bal rengine dönüştüğünü görürsünüz. İşte bu nedenledir ki mağara ve yakınındaki köyün adı Ballıca.
CÜCE YARASA KOLONİSİ
Ziyarete açılan 8 salonu 680 metre uzunluğunda ve 95 metre yüksekliğinde olan Ballıca Mağarası, dünyanın en büyük ve en görkemli mağaralarından biri. Bu doğa harikası, henüz ziyarete açılmayan ve keşfedilmemiş bölümleri ile gizemini korumayı sürdürüyor. En önemli özelliği, Türkiye'de hiçbir mağarada bulunmayan "Soğan" şeklindeki sarkıtlar ile mağaranın değişik yerlerinde koloniler halinde yaşayan cüce yarasaların bulunması. Yine mağara içinde sarkıt, dikit, sütun, duvar ve örgü damlataşları ve mağara gülleri ile iğneleri, damlataş havuzları yer alıyor. Mağara birbirine bağlı 5 kat ve 8 büyük salondan oluşuyor.
GİZEMLİ YOLCULUK
Deniz seviyesinden 1.085 metre yükseklikteki yarı yatay, yarı dikey Ballıca Mağarası'na ulaşan 8 kilometrelik yol, Kral Yolu'na bağlanan Selçuklu Dönemi'ne ait bir köprünün yanından geçiyor. Yapımı 1238 yılında gerçekleşen Mahperi Sultan Kervansarayı önünden geçilerek mağaraya ulaşılıyor. Mağara, ilk defa 1987 yılında incelendi. İkinci inceleme ise 1990 yılında gerçekleşerek mağaranın haritası çıkarıldı. 1995 yılında yapılan yürüme yolları ve ışıklandırma çalışmaları ile de ziyarete açıldı. Kristalleşmiş kireçtaşlarından meydana gelen mağarada sıcaklık yaz - kış sıcaklık 18-19 derece. Nem oranı yüzde 54 olması nedeniyle astım hastalarına iyi gelirken an mağaranın bol oksijenli havası nefes almayı kolaylaştırıyor.
HAVUZLU SALON
Girişten sonra ilk karşımıza çıkan yer Havuzlu Salon'daki 20 derecelik sıcaklık ve düşük nem oranı, damlataşları oluşturan kalsit kristalleri arasındaki tutunmanın zayıflatması nedeniyle kabarmış bir görünüme dönüşmüş. Havuzlu Salon'da dikdörtgen bir yapı yer alıyor. Yapım esnasında kullanılan harçlar mağaranın geçmiş dönemlerde kullanıldığını ortaya koyuyor.
BÜYÜK DAMLA TAŞLAR SALONU
Havuzlu Salon'dan çıkıp, sütun ve sarkıtlardan oluşan dar bir yoldan devamla girişe 150 metre uzaklıkta bulunan, mağaranın en geniş yeri olan "Büyük Damlataşlar Salonu'na ulaşılıyor. Salon küçük küçük havuzlar ve mağara incileri ile kaplı. Salonda nem oranı yine yüksek olup açık havaya oranla 4,5 kat daha fazla oksijen bulunuyor. Salondaki dev boyutlu sarkıt ve dikitler ışıklandırma sisteminin güzelliği nedeniyle karşınıza kırmızı, mavi, sarı ve yeşil renklerine bürünerek muhteşem bir görsellik sağlıyor.
ÇAMURLU SALON
Çamurlu salonda yine blok, sarkıt, dikit ve küçük havuzlar bulunuyor. Mağaranın diğer kesimlerinde olduğu gibi buradaki aydınlatma sisteminin güzelliği gizemli renk oyunlarına bürünüyor.
FOSİL SALON
Mağaranın en üst noktasında bulunan ve en yaşlı salon olarak anılan bu salon diğer kesimlere oranla daha sıcak olup ısı 24 dereceye kadar çıkıyor. Bu salonda mutlak nem yüzde 40 olarak karşımıza çıkıyor.
YARASALI SALON
Cüce yarasaların yaşam alanı olan Yarasalı Salon en gizemli yerlerin başında geliyor. Mağara gülleri, mağara iğneleri ve damlataş havuzu ile mağaranın genç salonlarından olup özellikle karanlık bırakılan, aydınlatmanın az olduğu kesimlerde sarkıtların üzerinde tepe aşağı uyuyan yarasaları görmek mümkün. Ayrıca burada oluşan yarasa gübresi ise çok önemli bir gelir kaynağı olarak biliniyor.
ÇÖKÜNTÜ SALON (MUHTEŞEM GALERİ)
Kuzey - Güney yönünde bulunan, Muhteşem Galeri olarak da adlandırılan galeriye bağlanan Çöküntü Salonu, adını tabanında bulunan iri bloklardan alıyor. Bloklar arasında bulunan derin kuyular mağaranın alt katlarında bağlantılı. Tavandan 3 metre yukarda bulunan kalsit oluşumların sınırları, yeraltı suyunun geçmişteki seviyesini gösterdiği belirtiliyor.
SÜTUNLAR SALONU
Mağaranın en büyük sütunu olan, 18 metre boyunda ve 8 metre çapındaki sütun bu salonda yer alıyor. Sütunlarla odalara ayrılmış büyük bir galeri görünümü veren salonun tavan yüksekliği bazı kesimlerde 15 metreyi buluyor.
MANTARLI SALON
İri soğan sarkıtlar ve salona adını veren mantar şeklinde gelişmiş dikitler etkileyici bir görüntü yaratıyor. Damlalık sarkıtların en güzel örnekleri bu salonda bulunuyor.
YENİ SALON
Mağaranın en genç salonu olan Yeni Salon'da yer alan büyük sarkıt, dikit ve havuzların yanı sıra, yaprak, perde ve pırasa şeklindeki oluşumlar büyüleyici görüntüler oluşturuyor. Salonun sonuna doğru, 65 metre derinlikte bir göl bulunuyor. Mağaranın gezilebilen son bölümünde ise renkleri ve oluşumlarıyla şaşırtan genç soğan sarkıtlar yer alıyor.
NASIL GİDİLİR?
Ballıca Mağarası'na Tokat'a 26 kilometre uzaklıktaki Pazar ilçesinin 7 kilometre. Güneyindeki Ballıca Köyü'nden geçerek, Akdağ'ın zirvesine doğru 1 kilometrelik kıvrım kıvrım yol ile ulaşılıyor. Pazar'a otobüsle gidildikten sonra taksi ile Ballıca Mağarası'na ulaşılıyor.
NE YENİR?
Tokat'a gidip de çok meşhur Tokat Kebabı yemeden dönmeyin. Domates, patlıcan ve biberlerin arasına şişe geçirilmiş etlerin ocakta dik biçimde pişerken alttaki ekmek ve patatesler üzerine etin yağının dalmamasıyla ortaya çıkan mükemmel bir kebap. Diğer yiyecekler: bacaklı çorba, bütün çorba, helle çorbası, Tokat yapraklı etsiz dolma, baklalı etli dolma, cevizli, keşkek, çökelikli, çemen, pastırma, bezde sucuk, kuşburnu marmelatı, Niksar pekmezi, alaca patlıcan, çemenli, pehlili pilav, düğü tavası, etli pırasa sarması, erik çiri, kesme yufka, yaş börek, sini çevirme.
NEREDE KALINIR?
Tokat'ta otel çok. Yıldızlısı da var, yıldızsızı da. Kaliteli ve temizler. Bunun yanı sıra 5 yıldızlı otel ayarında hizmet veren öğretmenevi de tercih edilebilir.
YORUM
Mağaranın çevresi, içi, aydınlatması, yürüyüş yolları ve daha akla gelebilecek diğer tüm hizmet çok güzel. Mağara ile ilgili tek sıkıntı mağaranın iniş ve çıkışlarının sertliğine dikkat edilmeli.
Editor : Mustafa SARIİPEK (Yayın Danışmanı)
