CUMHURBAŞKANLIĞI TÜRKİYE BİSİKLET TURU TARİHİ BELLİ OLDU

Zorluklara rağmen yılmayan bir serüven: Ekonomik sıkıntıların özel sektör desteğiyle aşılması, Ödünç bisikletlerle kazanılan zaferler, savaşlar nedeniyle gelen erteleme talepleri. Ve değişmemek üzere parkurun dondurulması önerileri...Hepsi, dönemin gazetelerinde yer buldu.

Tüm bu tarihsel gelişmeler yaşanırken pedallar tutkuyla yolculuğuna devam etti. Sadece zorlu yolları aşmadı,nesilden nesile aktarılan bir tutkuyu, bisiklet sevgisini ilmek ilmek ülke insanın kalbine aşıladı.

1963’ten bu yana… TUR serüveni Türkiye’nin sanayi ve altyapı hamlelerine, krizlere, afetlere, jeopolitik gelişmelere tanıklık etti. Pandemi dışında yolculuğuna kesintisiz devam etti,

Cumhurbaşkanlığı makamının ve spor camiasının desteğiyle büyüdü. Bisiklet Kültürünün gelişmesi, gençlere ilham vermesi, turizm tanıtım misyonu ve dev medya yansıması ile yıllar boyunca Türk bisikletinin lokomotifi oldu.

2010 yılında Turkuaz renkli lider Mayosu ile yeni bir döneme yelken açtı. Ege’nin eşsiz sularından ilham alan Turkuaz forma; yıllar içinde gün geldi bir Olimpiyat şampiyonunun üstünde parladı, gün geldi genç  yetenekler bu forma ile bisiklet dünyasında yıldızlaştı.

Türkiye’nin en üst kategori uluslararası bisiklet yarışının Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turunun Lider mayoları ustadan çırağa aktarılan gururun simgesi birer yadigâr olarak Türkiye yollarında yolculuğunu sürdürdü.

Ve o unutulmaz isimler.

İki kez genel klasman galibiyetine ulaşan: Rıfat Çalışkan, Ali Hüryılmaz, Erdinç Doğan, Ghader Mizbani, Mert Mutlu…
12 kez start alan Türk bisikletinin efsanesi: Rıfat Çalışkan…
11 etap zaferiyle tarih yazanlar: Mark Cavendish ve André Greipel…
ve yüzlerce bisikletçi TUR tarihine önemli katkılar sundu.Türkiye’yi dünya bisikletinin gündemine taşıdı.

60 yıldır hız kesmeden devam eden TUR…Sadece bir yarış değil…Bir kültür, bir gelenek, bir tutku!

Türkiye’nin doğal ve kültürel zenginliklerini dünyaya tanıtan, sporun gücüyle gençlere ilham veren bir buluşma…

Teknolojiyle sporun buluştuğu, yüzlerce teknik ekibin görev aldığı, üst düzey prodüksiyonla 190’dan fazla ülkeye ulaşan dev bir organizasyon!

VE ŞİMDİ 60. YILINDA BU TUTKUYA ORTAK OLMAYA HAZIR MISINIZ?

CUMHURBAŞKANLIĞI TÜRKİYE BİSİKLET TURU, BİSİKLETİN 60 YILLIK TUTKUSU

1963 yılında Marmara Turu adıyla düzenlenmeye başlayan ve ilk kez 1965 yılında uluslararası statüde düzenlenen “Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu” Cumhurbaşkanlığı makamı himayesine alındığı yıldan bu yana adına yakışır bir ilerleme kaydetmiş ve bugün dünyanın merakla beklediği, önemli yarışlar arasında yerini almıştır.

Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu (TUR, Tour of Türkiye) dünyaca ünlü bisiklet takımlarını ve elit erkekler kategorisinde dünyaca ünlü bisikletçileri Türkiye’nin doğal ve tarihi güzellikleri içinde ağırlamaktadır.

Türk bisikletinin gelişimine değer katan ve dünya bisikletinde önemli bir yeri ve marka değeri olan Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu, 60. yılında 27 Nisan-7 Mayıs tarihleri arasında 8 gün, 8 etapta; ülkemizin gözde turizm odakları, doğal ve tarihi zenginliklerle çevrili güzergâhı boyunca dünyaca ünlü pedalların mücadelesine sahne olurken, TUR 2025, Antalya-Antalya etabı ile 27 Nisan’da start alarak, 4 Mayıs’ta Çeşme-İzmir etabı ile sona erecek.

CUMHURBAŞKANLIĞI TÜRKİYE BİSİKLET TURU TARİHİ

Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu, 1963 yılında dönemin Bisiklet Federasyonu Başkanı Talap Tunçalp’ın vizyonu ile planlanarak “Marmara Turu” adıyla start alır. 1965 yılında ilk kez uluslararası kimlik kazanır ve bu özelliğinden dolayı sonraki yıllarda Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu’nun başlangıç yılı kabul edilir. Aynı yıl, Bisiklet Federasyonu ve Beden Terbiyesi yetkilileri Devlet Başkanı Cemal Gürsel’i ziyaret eder ve TUR’un Cumhurbaşkanlığı himayesine alınması gündeme gelir. 1966 yılında çalışmalar sonuç vermiş ve TUR, ilk kez Cumhurbaşkanlığı himayesine alınmıştır. 1973 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 50.yılı anısına TUR’un adı “50.yıl Cumhurbaşkanlığı Uluslararası Türkiye Bisiklet Turu” olarak kullanılır. 1977 yılında TUR’u kazanan yabancı ekiplere verilmesini önlemek için Kupanın TUR’un en başarılı Türk ekibine verilmesi kararlaştırılır ve bu karar 1977-1978 arasında iki yıl uygulanır. 1979-1982 yılları arasında TUR “Devlet Başkanlığı Bisiklet Turu” olarak düzenlenir. 1981 yılında Atatürk’ün doğumunun 100.yılı anısına TUR, “100.yıl Devlet Başkanlığı Bisiklet Turu” adıyla koşulur.

UCI TAKVİMİNE GİRİŞ, PROFESYONEL TAKIMLARIN KATILIMI

2004 yılında Türkiye Bisiklet Federasyonu Başkanı olan Emin Müftüoğlu’nun Yönetim Kurulu ile birlikte federasyonun yeni vizyonu ile Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu’nun Uluslararası Bisiklet Birliği-UCI takvimine girmesi ve bu süreçte T.C. Cumhurbaşkanlığı’nın değerli himayeleri ve T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın destekleri TUR’da yeni bir dönemi başlatmıştır.

Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu, 2006 yılında ilk kez 2.2 kategorisinde Uluslararası Bisiklet Birliği-UCI takviminde yer alır. TUR, 2008 yılında 2.1 kategorisine yükselirken Profesyonel Takımlar katılmaya başlar, TRT ve Eurosport ile önemli spor kanallarında ilk kez canlı olarak yayınlanır. 

2010 yılında ise UCI takviminde 2.HC kategorisine yükselir. 2011 yılında lider mayosu daha önce sarı iken, 2011 yılından itibaren genel klasman lideri “Turkuaz” renkli lider forması ile ödüllendirilir. Yine 2011 yılında ilk kez Türkiye UCI Kıta Takımları (Manisaspor ve Konya Şeker Spor-Vivelo) ile TUR’a katılır.

2012 yılında TUR’a kraliçe etap olarak anılan zorlu tırmanış etapları eklenmeye başlanır ve Elmalı Göğübeli tırmanışı eklenir. TUR, 2013 yılında “Turkuaz Rekabet” sloganıyla düzenlenir. Katılan 25 takımdan 9’unun World Tour takımı olması dikkat çeker.

1965 yılında uluslararası düzeyde birincisi organize edilen TUR, 2024 yılında 50.yılını kutlar ve “Yüzyılın ikinci yarısı için start alıyoruz” sloganıyla düzenlenir. Hatıra pulu basılır.  2017 yılında TUR ilk kez World Tour kategorisinde düzenlenir. 

2022 yılında yapımı tanımlanan 1915 Çanakkale Köprüsü TUR rotasına dahil edilir. Avrasya Tüneli, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü geçişleri ile birlikte 3 kez Asya-Avrupa geçişi gerçekleşir. TUR kupası ilk kez NFT formatında hazırlanır. 2023 yılında 6 Şubat 2023 günü yaşanan Asrın Depremi nedeniyle TUR Nisan ayından, aynı yılın 8-15 Ekim tarihlerine ertelenir ve 2.1 kategorisinde düzenlenir. Dünya Bisiklet tarihinin en zorlu etaplarından kabul edilen Fethiye-Babadağ Tırmanışı ilk kez TUR rotasına eklenir. Uluslararası ses getirir. TUR 2024, bir yıl aradan sonra ProSeries kategorisinde yerini korur.

CUMHURBAŞKANLIĞI TÜRKİYE BİSİKLET TURU’NDA TÜRK BİSİKLETİ

Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu'nun tarihine baktığımızda, 1963'te başlayan bu prestijli yarışta, Türk sporcuların etap zaferleri ve genel klasman birincilikleri dikkat çekicidir.​

GENEL KLASMAN BİRİNCİLİKLERİ:

• Rıfat Çalışkan: 1963 ve 1965 yıllarında genel klasman birincisi olmuştur.​
• Hasan Kılıç: 1964 yılında genel klasmanı kazanmıştır.​
• Ali Hüryılmaz: 1973 ve 1975 yıllarında genel klasman birinciliğini elde etmiştir.​
• Seyit Kırmızı: 1974 yılında genel klasman şampiyonu olmuştur.​
• Erdinç Doğan: 1998 ve 1999 yıllarında genel klasmanı kazanmıştır.​
• Mert Mutlu: 2001 ve 2003 yıllarında genel klasman birincisi olmuştur.​

KİLOMETRE TAŞLARI

Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu’nun isim serüveni, kategorisi ve yaşanan gelişmeler bakımından öne çıkan bazı yıllar aşağıda listelenmiştir:

1963: “Marmara Turu” adıyla start alır.

1965: “1. Uluslararası Marmara Turu” adıyla ilk kez uluslararası kimlik kazanır ve bu özelliğinden dolayı sonraki yıllarda ismi değişen Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu’nun başlangıç yılı kabul edilir.

1965: Bisiklet Federasyonu ve Beden Terbiyesi yetkilileri Devlet Başkanı Cemal Gürsel’i ziyaret eder ve TUR’un Cumhurbaşkanlığı himayesine alınması gündeme gelir.

1966: Çalışmalar sonuç vermiş ve TUR ilk kez Cumhurbaşkanlığı himayesine alınmıştır. TUR bu yıl “2. Cumhurbaşkanlığı Uluslararası Marmara Bisiklet Turu” adını almıştır. 

1968: Yarışma adından “Marmara” ifadesi kaldırılarak Türkiye vurgusu yapılır ve uluslararası düzeyde dördüncü yılında yarışmanın adı artık “Cumhurbaşkanlığı Uluslararası Türkiye Turu” olarak kullanılmaya başlanır.

1971: Dönemin gazetelerinde “4.Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu” haberi yer alır. Hâlbuki başlangıcı Marmara Turu olarak düşünüldüğünde TUR’un dokuzuncu yılı, ilk kez Uluslararası katılımın gerçekleştiği yıl olan 1965 senesi göz önüne alınırsa da yedinci yılıdır.

1972: O yıl aynı gazetelerde TUR’un adı “8.Cumhurbaşkanlığı Uluslararası Türkiye Bisiklet Turu” olarak yer alır ve sonraki yıllarda bu sıralama izlenir.

1973: Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 50.yılı anısına adı “50.yıl Cumhurbaşkanlığı Uluslararası Türkiye Bisiklet Turu” olarak kullanılır.

1977: Cumhurbaşkanlığı Kupası’nın TUR’u kazanan yabancı ekiplere verilmesini önlemek için Kupanın TUR’un en başarılı Türk ekibine verilmesi kararlaştırılır ve bu karar 1977-1978 arasında iki yıl uygulanır.

1979:1979-1982 yılları arasında TUR “Devlet Başkanlığı Bisiklet Turu” olarak düzenlenir.

1981: Atatürk’ün doğumunun 100.yılı anısına “100.yıl Devlet Başkanlığı Bisiklet Turu” adıyla koşulur.

2006: 2.2 kategorisinde UCI takviminde yer alır.

2008: “Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu” adıyla UCI takviminde 2.1. kategorisinde düzenlenir. TRT ve Eurosport ile önemli spor kanallarında ilk kez canlı yayınlanır.

2010: UCI takviminde 2.HC kategorisine yükselir. İstanbul zamana karşı etabıyla başlar. Tüm etapları HD kalitesinde yayınlanan ilk TUR unvanını kazanır.

2011: TUR lider mayosu daha önce sarı iken, 2011 yılından itibaren genel klasman lideri “Turkuaz” renkli lider forması ile ödüllendirilir. 2011 yılında ilk kez Türkiye UCI Kıta Takımları (Manisaspor ve Konya Şeker Spor-Vivelo) ile TUR’a katılır.

2012: TUR’a kraliçe etap olarak anılan zorlu tırmanış etapları eklenmeye başlanır. 2012 yılında Elmalı Göğübeli tırmanışı eklenir.

2013: “Turkuaz Rekabet” sloganıyla düzenlenir. Katılan 25 takımdan 9’unun World Tour takımı olması dikkat çeker.

2014: 1965 yılında uluslararası düzeyde birincisi organize edilen TUR 50.yılını kutlar ve “Yüzyılın ikinci yarısı için start alıyoruz” sloganıyla düzenlenir. Hatıra pulu basılır.

2016: UCI 2.HC kategorisinde gerçekleştirilir.

2017: TUR ilk kez World Tour kategorisinde düzenlenir. 

2020: Dünya genelinde yaşanan Covid-19 pandemisi nedeniyle yapılamamıştır.

2021: İlk kez Kapadokya’dan başlayacak iken ilk etap kar nedeniyle iptal edilir. Konya-Kuşadası güzergahında düzenlenir.

2022:2022 yılında yapımı tanımlanan 1915 Çanakkale Köprüsü TUR rotasına dahil edilir. Avrasya Tüneli, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü geçişleri ile 3 kez Asya-Avrupa geçişi gerçekleşir. Güney Ege’de önceki yıl yaşanan orman yangınları nedeniyle TUR Bodrum-İstanbul arasında düzenlenir. Tekirdağ etabı ile Trakya rotaya dahil edilir. Yağış nedeniyle son etap nötralize edilir. TUR kupası ilk kez NFT formatında hazırlanır.

2023:6 Şubat 2023 günü yaşanan Asrın Depremi nedeniyle TUR Nisan ayından, aynı yılın 8-15 Ekim tarihlerine ertelenir ve 2.1 kategorisinde düzenlenir. Dünya Bisiklet tarihinin en zorlu etaplarından kabul edilen Fethiye-Babadağ Tırmanışı ilk kez TUR rotasına eklenir. Dünya çapında ses getirir.

2024: TUR, bir yıl aradan sonra ProSeries kategorisinde yerini korur.